سرور مجازی یا VPS چیست؟

سرور مجازی یا VPS (Virtual Private Server) یک سرویس به صرفه برای کسب و کارهای کوچک است که در مقایسه با سرویس هاست اشتراکی، انعطاف پذیری و بهره وری بالاتر و هزینه بسیار کم تری نسبت به سرور اختصاصی دارد. بسیاری از افراد نیازی به تمام توان یک سرور اختصاصی ندارند، به همین خاطر نیز خرید سرور مجازی برای افرادی که در مقایسه با سرویس هاست اشتراکی نیاز به قدرت و کنترل بیشتری داشته اما علاقه ای به درگیر شدن با هزینه و پیچیدگی مدیریت سخت افزار ندارند، گزینه مناسبی است.

سرور مجازی چگونه کار می کند؟

سرور (Server) یک کامپیوتر است که فایل ها و دیتابیس های مورد نیاز وب سایت بر روی آن نگهداری می شود. زمانی که یک بازدید کننده بخواهد به وب سایت دسترسی پیدا کند، مرورگر درخواستی به سرور فرستاده و سرور در پاسخ فایل های مورد نیاز را از طریق اینترنت ارسال می کند. سرویس VPS یک ماشین مجازی فراهم می کند که عمل شبیه سازی یک سرور فیزیکی را انجام می دهد، هر چند که در عمل سخت افزار مورد نیاز میان چندین کاربر به اشتراک گذاشته شده است.

سرور مجازی یا VPS به اختصار یک سرور است که در داخل یک سرور دیگر قرار دارد. یک سرور فیزیکی میزبان چندین سرور مجازی است که هر کدام مستقل از دیگر سرورهای مجازی فعالیت می کند. با استفاده از تکنولوژی مجازی سازی، سرویس دهنده هاستینگ یک مجازی ساز (Virtualizer) بر روی سرور نصب می کند که سرور را به چندین قسمت تقسیم کرده و اجازه می دهد که هر قسمت سیستم عامل و نرم افزارهای اختصاصی خود را داشته باشد.

در سرور مجازی، کاربر کنترل کامل بر روی قسمت خود داشته و در سطح سیستم عامل، از دیگر کاربران سرور جدا شده است. هر سرور مجازی دارای سیستم عامل خود و مستقل از دیگر سرورهای مجازی است، به نحوی که برای کاربر هر سرور مجازی به نظر می رسد که گویا در حال کار با یک سرور مستقل است. همچنین هر سرور مجازی می تواند به صورت مستقل روشن و خاموش شود.

سرور مجازی در مقابل هاست اشتراکی

هاست اشتراکی (Shared Hosting)، نقطه شروع مناسبی برای وب سایت هایی است که به نسبت دارای ترافیک کم تری هستند. سرور مجازی و هاست اشتراکی هر دو در حال استفاده از بخشی از منابع یک سرور هستند، اما در هاست اشتراکی منابع سرور میان تمامی کاربران به اشتراک گذاشته شده است.

در هاست اشتراکی، هیچ بخشی از منابع سرور به صورت اختصاصی به یک کاربر اختصاص نمی یابد و تمامی وب سایت ها بر روی یک سیستم عامل میزبانی می شوند. به همین خاطر نیز در هاست اشتراکی، قدرت پردازشی در دسترس هر کاربر همواره در حال تغییر بوده و تحت تاثیر استفاده دیگر کاربران آن سرویس است. برای مثال در صورتی که به صورت ناگهانی ترافیک یکی از وب سایت های میزبانی شده افزایش محسوسی پیدا کند، می تواند بر روی زمان دسترسی وب سایت شما نیز تاثیرگذار باشد.

در مقابل، سرور مجازی قابلیت سفارشی سازی و کنترل بیشتری بر روی قدرت پردازشی در دسترس دارد. هنگام انتخاب یک پلان VPS، میزان منابع در دسترس هر کدام از پلان ها مشخص بوده و می توانید پردازنده، رم و فضای ذخیره سازی مورد نیاز خود را انتخاب کنید. منابع تخصیص یافته به یک VPS تضمین شده است و حتی در صورت عدم استفاده، با دیگر VPS های روی سرور به اشتراک گذاشته نمی شوند.

سرور مجازی در مقابل سرور اختصاصی

با استفاده از سرور اختصاصی (Dedicated Hosting)، کل یک سرور فیزیکی اجاره شده و ۱۰۰٪ منابع آن به صورت اختصاصی به کاربر استفاده کننده تخصیص می یابد. برای وب سایت های بسیار پر ترافیک و پر مخاطب سرور اختصاصی گزینه مناسبی است، چرا که بسیار سریع و منعطف بوده و امکان شخصی سازی بسیار بالایی دارد. اما بایستی در نظر داشت که سرور اختصاصی هزینه بسیار بالا دارد و استفاده از آن نیازمند دانش فنی بالایی است، به همین خاطر نیز می توان گفت که برای اکثریت کاربران و کسب و کارهای کوچک و متوسط گزینه مناسبی محسوب نمی شود. هرچند که در VPS نیز امکان انتخاب سیستم عامل و نصب نرم افزارهای مورد نظر وجود دارد اما تنها بخشی از منابع یک سرور فیزیکی به آن اختصاص یافته و بر روی یک مجازی ساز از آن استفاده می شود، ولی در سرور اختصاصی قابلیت شخصی سازی سخت افزار نیز فراهم شده است.

مزایای استفاده از سرور مجازی

هر سرویس هاستینگ مزایا و موارد استفاده خاص خود را دارد، اما استفاده از سرور مجازی (VPS) در چه مواقعی مناسب است؟ سرور مجازی برای مواقعی مناسب است که سرویس هاست اشتراکی امکان پاسخگویی به تمامی نیازهای کاربر را ندارد. از مزایای سرور مجازی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

انعطاف پذیری بیشتر در مقایسه با هاست اشتراکی: با استفاده از سرور مجازی، امکان شخصی سازی بالایی در تنظیمات نرم افزاری فراهم می شود و می توانید نرم افزارهای مد نظر خود را به سادگی بر روی آن اجرا کنید.

هزینه کم تر در مقایسه با سرور اختصاصی: هزینه سرور اختصاصی بالا بوده و تمامی هزینه آن از یک کاربر دریافت می شود، اما در سرور مجازی چندین کاربر از یک سرور استفاده می کنند و هزینه آن میان کاربران تقسیم می شود.

امنیت بالاتر در مقایسه با هاست اشتراکی: به واسطه این که فضای مورد استفاده سرور مجازی با دیگر کاربران به اشتراک گذاشته نشده و هر سرور مجازی سیستم عامل جداگانه خود را دارد، مشکلات و اشتباهات دیگر کاربران بر روی سرور مجازی تاثیرگذار نبوده و امنیت اطلاعات شما را تهدید نمی کند.

دسترسی FTP مستقل: همانند مورد بالا، استفاده دیگر کاربران از FTP تاثیری بر روی سرعت و دسترسی شما نخواهد داشت.

دسترسی root: به خاطر این که هر سرور مجازی به صورت مستقل عمل می کند، کاربر دارای دسترسی root بوده و می تواند سیستم عامل و نرم افزارهای مورد نیاز خود را نصب کرده و تنظیمات مد نظر خود را اعمال کند. هاست اشتراکی تنها اجازه دسترسی به یک دایرکتوری بر روی سرور را به کاربر می دهد و امکان اعمال تنظیمات نرم افزاری مد نظر وجود ندارد.

توسعه راحت تر: با رشد وب سایت شما، می توانید به سادگی منابع سرور مجازی (رم، پردازنده، حافظه و…) را متناسب با نیازهای خود افزایش دهید.

مشکلات احتمالی استفاده از سرور مجازی

استفاده از VPS مزایای بسیاری به همراه دارد، اما به نسبت به دانش فنی بالاتری نیاز دارد. در ادامه به برخی از مشکلات استفاده از سرور مجازی می پردازیم.

هزینه: به طور کلی، سرورهای مجازی هزینه بالاتری از هاست های اشتراکی دارند، به همین خاطر نیز شاید هاست اشتراکی برای افرادی که هزینه کم تری در نظر دارند گزینه مناسب تری باشد.

دانش فنی: سرور مجازی قابلیت شخصی سازی و قدرت عمل بالاتری در اختیار کاربران قرار می دهد اما در مقابل استفاده مناسب از آن به دانش فنی بالاتری نیاز دارد. هاست اشتراکی می تواند برای افرادی که آشنایی کم تری با مباحث فنی دارند گزینه مناسب تری باشد.

مشکلات امنیتی: همان طور که اشاره شد، استفاده مناسب و حرفه ای از سرور مجازی می تواند موجب افزایش امنیت وب سایت شود، اما در صورتی که تنظیمات مناسب بر روی سرور اعمال نشود امکان ایجاد مشکلات امنیتی وجود دارد. هاست اشتراکی مناسب و مطمئن، به واسطه آن که توسط افراد حرفه ای تنظیم شده امنیت مناسبی دارد.

چه زمانی نیاز به استفاده از سرور مجازی داریم؟

اگر که دارای شرایط زیر باشید، ممکن است که نیاز به سرویس VPS داشته باشید:

وب سایت شما رشد کرده و ترافیک آن افزایش پیدا کرده است: در صورتی که منابع مورد نیاز وب سایت شما به سقف سرویس هاست اشتراکی مورد استفاده نزدیک می شود، می توانید با استفاده از سرور مجازی منابع و انعطاف پذیری بیشتری را در دسترس داشته باشید.

نصب نرم افزارها: با استفاده از سرور مجازی، قدرت انتخاب و تصمیم گیری بالاتری خواهید داشت و می توانید نرم افزارهای مد نظر خود که امکان نصب آن ها بر روی هاست اشتراکی وجود ندارد را استفاده کنید.

افزایش امنیت: با توجه به میزبانی چندین وب سایت بر روی هاست اشتراکی، در صورتی که یکی از آن ها دچار مشکلات امنیتی شود، ممکن است که برای وب سایت شما هم مشکلاتی پیش بیاید. با استفاده از سرور مجازی، اطلاعات شما بر روی یک بخش مجزا از سرور نگهداری شده و امنیت آن افزایش می یابد.

پایداری و آپ تایم (Uptime): بسته به میزان استفاده هر کدام از کاربران سرور، قدرت پردازشی قابل دسترس در هاست اشتراکی متغیر است. در صورتی که منابع مورد نیاز در اختیار هاست شما قرار نگیرد، وب سایت شما از دسترس خارج خواهد شد. با استفاده از سرور مجازی، منابع مشخصی از سرور به صورت تضمین شده به شما تعلق می گیرد و عملکرد دیگر سرورهای مجازی موجود روی سرور، تاثیری در سرویس دهی شما ندارد.

کنترل بیشتر بر روی سرور: با استفاده از سرور مجازی، شما دارای دسترسی root به سرور بوده و می توانید تنظیمات مد نظر خود را اعمال کرده و نرم افزاهای مورد نیاز خود خود را نصب کنید.